Begeleiding van mensen met dementie

Onze vriendin uit Groningen, Diny Stam, schreef in 2020 een boek. Het gaat over de ervaring met haar moeder, die moest leven met toenemende dementie. Het gaat over de toenemende zorgbehoefte en het zoeken naar een nieuwe woonplek met passende zorg 24 uur per dag, 7 dagen per week. In deze zoektocht stuitte ze op de Nederlandse stichting WarmThuis, die op twee locaties geschikte plekken biedt voor mensen met dementie volgens het model Warme Zorg. Vanuit haar eigen professionele ervaring met de begeleiding en ondersteuning van verstandelijk beperkte jongeren had zij een goed gevoel ontwikkeld om in tal van interviews de kenmerken van 'Warme Zorg' te vatten en voor buitenstaanders schriftelijk uit te werken.

Dementie is een ongeneeslijke voortschrijding van afnemende vermogens van mensen, die we daarom niet als object van zorg en therapie moeten tegenkomen, maar als volwaardige mens op voet van gelijkheid moeten blijven aanspreken. Mensen met dementie hoeven niet “verzorgd” te worden, maar waardig ondersteund worden op die gebieden waar hun mentale vermogens tekort schieten.

Mensen met dementie ervaren hun afnemende denkvermogen vaak als bedreigend. Niet weten wie je bent, met wie je bent, hoe je hier bent gekomen, zorgt voor angst, druk en onzekerheid. Volgens de gehechtheidstheorie, die John Bowlby (1907-1990)  ontwikkelde op basis van observaties van kleine kinderen, verlangen mensen met dementie ook naar hun moeder of hun huis voor emotionele veiligheid in hun nood. Een woonsituatie en zorg en begeleiding voor mensen met dementie moeten aansluiten bij deze instinctieve behoefte aan veiligheid.

De visie van "WarmThuis" is gebaseerd op deze achtergrond en creëert kleine woongroepen van 6 bewoners met elk een eigen kamer waarin ze zich kunnen terugtrekken. De kamerdeuren leiden allemaal direct naar de grote gemeenschappelijke ruimte, waar ze koken, eten en leven. Het woongenoot ondersteunt de bewoners bij hun activiteiten en dankzij de architectonische opstelling van huis, tuin en omgeving is het vrij naar buiten gaan altijd uitnodigend en duidelijk in zicht.

Diny Stam vat Warme Zorg samen met de zin: Warme Zorg betekent het begeleiden en verzorgen van mensen met toestemming (bekwaamheid, ondersteuning in leidinggeven), durf (zelfvertrouwen, verantwoordelijkheid nemen) en kunnen (vakbekwaamheid) in combinatie met verbeeldingskracht, het verlevendigen van het dagelijks leven van elke individuele bewoner, aandacht voor het creëren van geborgenheid en welzijn, en kennis van de biografieën en kenmerken van de bewoners om hen steeds weer individueel in hun persoonlijkheid te kunnen aanspreken. Nauwe contacten met familieleden ondersteunen deze kennis. Daarnaast is er de herhaalde vraag: hoe kan het nog beter?

In haar boek beschrijft Diny Stamm talloze situaties die deze "Warme Zorg" op verschillende manieren illustreren. Maar het toont ook de grote betrokkenheid waarmee de woonassistenten werken, van wie velen zich hebben afgekeerd van de tayloristisch georganiseerde bejaarden- en verpleeghuizen of het werk daar niet meer bevredigend vinden. WarmThuis rekent op deze vakmensen, die een roeping ervaren in hun werk en niet alleen in het doen van hun werk. Onder de paraplu van de bewonergerichte missie, met de grote beslissings- en inrichtingsvrijheid van de medewerkers die wordt geëist en ondersteund door het management en de steeds terugkerende vraag: hoe kan het nog beter? "WarmThuis" is een zelflerende organisatie met toekomst.

Daarom past de titel van het boek van Diny Stamm: "Voor hetzelfde geld is het wel waar - Zorg voor levensgeluk bij dementie".

 terug naar de top van de pagina